Δευτέρα 25 Νοεμβρίου 2013

ΗΛΙΑΣ ΒΕΝΕΖΗΣ

ΑΙΟΛΙΚΗ ΓΗ

Ο Ηλίας Βενέζης (επίσημο όνομα Ηλίας Μέλλος, 1904 Αϊβαλί - 1973 Αθήνα) ήταν Έλληνας συγγραφέας, μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Έγινε γνωστός για τα μυθιστορήματά τουΑιολική Γη, Το νούμερο 31328, Γαλήνη (μια τριλογία ουσιαστικά)και Μπλοκ C (θεατρικό έργο)
Τα πρώτα χρόνια της ζωής του τα έζησε στο Αϊβαλί, μέχρι τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, το 1914, όταν και εγκαταστάθηκε με τη μητέρα και τα αδέρφια του στη Μυτιλήνη μέχρι το 1919. Το 1922 η οικογένειά του εγκατέλειψε οριστικά πλέον τη Μικρά Ασία, ο ίδιος όμως δεν πρόλαβε να επιβιβαστεί στο πλοίο:αιχμαλωτίστηκε και εστάλη στα εργατικά τάγματα για 14 μήνες. Οι εμπειρίες του από τα εργατικά τάγματα
 περιέχονται στο πρώτο μυθιστόρημά του, Το νούμερο 31328.
Το 1923 απελευθερώθηκε και επέστρεψε στη Μυτιλήνη. 
Εκεί υπήρχε αξιόλογη λογοτεχνική κίνηση με 
πρωτεργάτη τον Στράτη Μυριβήλη, αυτός μάλιστα τον
 παρακίνησε να καταγράψει την αιχμαλωσία του και έλεγε
 χαρακτηριστικά ότι "του έμαθε πώς να κρατάει 
το μολύβι στο χέρι". Το Νούμερο 31328 δημοσιεύθηκε
 για πρώτη φορά σε συνέχειες το 1924 στην εφημερίδα
 Καμπάνα της Μυτιλήνης, διευθυντής της οποίας
 ήταν ο Μυριβήλης.
Τα τρία τελευταία χρόνια της ζωής του (1971-1973) 
υπέφερε από σοβαρό πρόβλημα υγείας. Πέθανε στις
 3 Αυγούστου 1973 στην Αθήνα, από καρκίνο του 
λάρυγγα. Κηδεύτηκε και τάφηκε στα Μήθυμνα της Λέσβου.


Τα καλύτερα έργα του Βενέζη είναι αναμφισβήτητα 
η "Αιολική Γη"(1943), το "Νούμερο 31328"(1931) 
και η "Γαλήνη"(1939).


Η σειρά είναι έτσι γιατί πέρα από την ιστορική αλληλουχία
 που υπάρχει στα τρία βιβλία υπάρχουν και άλλα
 εσωτερικά στοιχεία. Και πρώτα από όλα η εξέλιξη 
της ηλικίας: στην "Αιολική Γη" ο αφηγητής είναι μικρό
 παιδί, στο "Νούμερο 31328" έχει γίνει 18 ετών, 
στη "Γαλήνη" ώριμος άντρας.


Η "Αιολική Γη", που απόσπασμά της έχουμε στο βιβλίο μας,
 δεν είναι ακριβώς μυθιστόρημα. Είναι μια σειρά από 
επεισόδια όπως τα βλέπουν τα μάτια ενός παιδιού,
 του Πέτρου, που η η περιπέτειά του φαίνεται κάτι το φυσιολογικό.
Μας μεταφέρει στα Κιμιντένια, βουνά της Μικράς Ασίας, όπου ζει η οικογένεια του μικρού Πέτρου με αρχηγό τον παππού. Ο Πέτρος, με την πιο αγαπημένη από τις τέσσερις αδερφές του,
 την Άρτεμη, παιδιά ακόμα, ζουν σε ένα μαγικό κόσμο γεμάτο παιδικά όνειρα που όμως σιγά-σιγά γκρεμίζεται όταν έρχονται 
σε επαφή με την αδικία, την κακία και τον Α΄παγκόσμιο πόλεμο. Ζούνε τον ξεριζωμό απ’ τον τόπο και τη γη τους και την
 προσπάθεια να στεριώσουν σε ένα καινούριο μέρος.Είναι ένα από τα αριστουργήματα της νεοελληνικής λογοτεχνίας,
 το βιβλίο του χαμένου παραδείσου των παιδικών χρόνωνστα παράλια της Μικρασίας και του δραματικού ξεριζώματοςαπό τη γενέθλια γη.Οι Έλληνες της Μικρασίας
μετάτην Μικρασιατική καταστροφή του 1922 και της συνθήκης
 που υπογράφτηκε αναγκάστηκαν να φύγουν από τη 
Μικρασίακαι να κατευθυνθούν στην Ελλάδα, αφήνοντας πίσω 
τους τα σπίτια τους, τα χωράφια τους, τα πλούτη τους, τα πάντα.
Η Μικρασιατική καταστροφή του 1922 απ
οτελεί μια από τις 

πιο δραματικές στιγμές της νεοελληνικής ιστορίας. 
Περίπου 1.5000.000 πρόσφυγες 
έφτασαν στην Ελλάδα, εγκαταστάθηκαν κυρίως στη Β. Ελλάδα, 
στα νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη καθώς και σε κάποιες
 περιοχές της Αθήνας όπου δημιουργήθηκαν πολλοί προσφυγικοί
 καταυλισμοί και πρόχειρα παραπήγματα. Με την πάροδο 
όμως του χρόνου οι περιοχές αυτές εξελίχτηκαν σε
 γόνιμες με την εργασία των προσφύγων 
ενώ μεγάλες πόλεις δημιουργήθηκαν στη θέση 
αυτών των μικρών καταυλισμών.